In 2010 deden het Centraal Bureau voor de Statistiek en het Sociaal en Cultureel Planbureau onderzoek naar verschillen in gebruik van hulp bij opvoeding, onderwijs en gezondheid tussen allochtone en autochtone jongeren. Maken allochtone jongeren en hun ouders vaker of minder vaak gebruik van voorzieningen op het gebied van opvoedingsondersteuning, speciaal onderwijs, rugzakjes en hulp van de huisarts?
Uit het onderzoek kwam naar voren dat migrantenouders (vooral die van Turkse en Marokkaanse herkomst) minder gebruik maken van opvoedingsondersteuning dan je zou mogen verwachten. Niet-westerse migrantenouders rapporteren meer psychosociale problemen bij hun kinderen dan autochtoon Nederlandse ouders en hebben vaker het gevoel de opvoeding niet goed aan te kunnen. Bij het gebruik van speciale onderwijsvoorzieningen is het beeld wat meer wisselend. Er is echter sprake van ‘onderconsumptie’ bij het gebruik van het rugzakje en cluster 4-scholen (scholen voor jongeren met gedragsproblemen). Omdat de omvang van de gedragsproblematiek bij niet-westerse migranten groter is dan bij autochtone Nederlanders, zou je verwachten dat ze vaker dan nuhet geval is gebruik maken van die vormen van speciale onderwijszorg. Deze discrepantie lijkt vooral te gelden voor kinderen en jongeren met een Turkse of Marokkaanse achtergrond.
Marokkaanse en Turkse gezinnen hebben gemiddeld een lagere sociaal-economische status. De onderzoekers hebben ook gekeken of dit het verschil in gebruik van voorzieningen misschien kon verklaren. Dat blijkt echter slechts voor een deel het geval. Culturele factoren hebben dus ook invloed.
Migrantenouders en –jongeren blijken vaak anders aan te kijken tegen de problemen waarvoor de voorzieningen bedoeld zijn dan autochtone Nederlanders. Als het om de opvoeding gaat, blijken niet-westerse migranten gedragingen van kinderen die door autochtone Nederlanders als probleem worden beschouwd, niet altijd te herkennen of als probleem te zien. Dat speelt ook een rol bij het gebruik van speciale onderwijsvoorzieningen. Schaamte lijkt bij niet-westerse migrantenouders eveneens vaker in het geding, bijvoorbeeld als het gaat om het erkennen van psychosociale problematiek (relevant voor het gebruik van formele opvoedingsondersteuning, speciale onderwijszorg en de huisarts). Ook de visie op de eigen rol en competenties lijkt te verschillen. Ouders van Turkse en Marokkaanse herkomst hebben minder het idee dat zij zelf een rol kunnen spelen bij het verminderen of voorkomen van problemen, zoals opgroei- en gezondheidsproblemen
Op zich zou dat allemaal nog niet zo’n probleem zijn, ware het niet dat Turkse en Marokkaanse jongeren wél oververtegenwoordigd blijken in de zwaardere, justitiële vormen van jeugdzorg. Logisch dus dat men in de jeugdzorg op zoek is naar een manier om allochtone jongeren en hun ouders in een eerder stadium te bereiken. Een hulpmiddel daarvoor is Opvoedmix.nl, een online vorm van opvoedingsondersteuning voor Marokkaans-Nederlandse ouders die vandaag gelanceerd is.
Op de site wordt laagdrempelige, op maat gemaakte opvoedingsondersteuning geboden. Ouders kunnen er informatie vinden, ervaringen uitwisselen en advies vragen aan getrainde vrijwilligers. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om anoniem hulp te vragen aan opvoeddeskundigen, verbonden aan Centra voor Jeugd en Gezin.
Verder kunnen ouders cultuurgebonden opvoedinformatie lezen over tientallen onderwerpen, vragen stellen aan andere ouders en aan ervaringsdeskundige vrijwilligers van Marokkaans-Nederlandse afkomst. Daarnaast kunnen ze online terecht bij professionele opvoedkundigen verbonden aan Centra voor Jeugd en Gezin, voor informatie, advies en ondersteuning. De informatie op de website is ontwikkeld door het vCJG (virtuele Centra voor Jeugd en Gezin), gevalideerd door het NJI en specifiek gemaakt voor Marokkaans-Nederlandse ouders.
Door de laagdrempeligheid (‘voor ons en door ons’) en de uitstraling van de website wordt bij de doelgroep het vertrouwen gewekt dat nodig is om de brug te slaan naar professionele opvoedondersteuning. Het eerste contact met ouders wordt verzorgd door getrainde Marokkaans-Nederlandse ‘opvoedmaatjes’, vrijwilligers die zelf ook ouder zijn en een pedagogische achtergrond hebben. Indien nodig zorgden zij voor een warme toeleiding naar professionele opvoedondersteuning. Ook de aan CJG verbonden professionals zijn zo veel mogelijk van Marokkaans-Nederlandse afkomst. De website is anoniem, gratis en heeft een landelijk bereik.
Opvoedmaatje Tarik Imahda ondersteunt het initiatief van harte: "Als actief lid van de Marokkaanse gemeenschap en vader van drie jonge kinderen merk ik dat ouders worstelen met vragen rond de opvoeding. Het is lastig om een goede balans te vinden tussen gewoonten die we van huis uit meekregen, de aandacht die het geloof heeft binnen de opvoeding en de Nederlandse context waarin je kinderen opgroeien. Ouders horen de wildste verhalen over ‘Nederlandse instanties’ zoals consultatiebureaus en jeugdzorg. Je wordt bang gemaakt. Ik begrijp daarom wel waarom ouders niet makkelijk naar een opvoeddeskundige toestappen. Opvoedmix is een belangrijk initiatief omdat het ouders het vertrouwen geeft dat ze serieus genomen worden en dat er bij het beantwoorden van hun vraag aandacht is voor eigen geloof, cultuur en belevingswereld. Contact met een opvoeddeskundige wordt dan makkelijker en voelt veilig. Dat vind ik heel mooi".
Of het gaat werken valt nog af te wachten. Het is een initiatief dat zeker te prijzen valt. Alleen lijkt het mij razend moeilijk om te bepalen op welke groep je in je informatie moet richten: hoogopgeleide jonge Marokkaanse mannen en vrouwen, de fabrieksarbeider of de immigrant die de taal amper beheerst. Aan het taalgebruik te zien richt men zich op de wat lager opgeleide groep. De informatie wordt weergegeven in korte stukjes, bestaande uit korte, eenvoudige zinnen. Dat heeft wel als gevolg dat de informatie tot het hoogst nodige beperkt is en dat ouders voor verdere informatie toch weer naar bijvoorbeeld het consultatiebureau verwezen worden. Daar staat wel tegenover dat er ook een forum is waar men vragen kwijt kan en dat er een mogelijkheid is om digitaal advies te vragen aan een deskundige. Een groot compliment verdienen de makers voor de grote variëteit aan onderwerpen waarover informatie te vinden is, waarbij men ook controversiële onderwerpen als thuisonderwijs niet uit de weg gaat.
Verder kunnen ouders cultuurgebonden opvoedinformatie lezen over tientallen onderwerpen, vragen stellen aan andere ouders en aan ervaringsdeskundige vrijwilligers van Marokkaans-Nederlandse afkomst. Daarnaast kunnen ze online terecht bij professionele opvoedkundigen verbonden aan Centra voor Jeugd en Gezin, voor informatie, advies en ondersteuning. De informatie op de website is ontwikkeld door het vCJG (virtuele Centra voor Jeugd en Gezin), gevalideerd door het NJI en specifiek gemaakt voor Marokkaans-Nederlandse ouders.
Door de laagdrempeligheid (‘voor ons en door ons’) en de uitstraling van de website wordt bij de doelgroep het vertrouwen gewekt dat nodig is om de brug te slaan naar professionele opvoedondersteuning. Het eerste contact met ouders wordt verzorgd door getrainde Marokkaans-Nederlandse ‘opvoedmaatjes’, vrijwilligers die zelf ook ouder zijn en een pedagogische achtergrond hebben. Indien nodig zorgden zij voor een warme toeleiding naar professionele opvoedondersteuning. Ook de aan CJG verbonden professionals zijn zo veel mogelijk van Marokkaans-Nederlandse afkomst. De website is anoniem, gratis en heeft een landelijk bereik.
Opvoedmaatje Tarik Imahda ondersteunt het initiatief van harte: "Als actief lid van de Marokkaanse gemeenschap en vader van drie jonge kinderen merk ik dat ouders worstelen met vragen rond de opvoeding. Het is lastig om een goede balans te vinden tussen gewoonten die we van huis uit meekregen, de aandacht die het geloof heeft binnen de opvoeding en de Nederlandse context waarin je kinderen opgroeien. Ouders horen de wildste verhalen over ‘Nederlandse instanties’ zoals consultatiebureaus en jeugdzorg. Je wordt bang gemaakt. Ik begrijp daarom wel waarom ouders niet makkelijk naar een opvoeddeskundige toestappen. Opvoedmix is een belangrijk initiatief omdat het ouders het vertrouwen geeft dat ze serieus genomen worden en dat er bij het beantwoorden van hun vraag aandacht is voor eigen geloof, cultuur en belevingswereld. Contact met een opvoeddeskundige wordt dan makkelijker en voelt veilig. Dat vind ik heel mooi".
Of het gaat werken valt nog af te wachten. Het is een initiatief dat zeker te prijzen valt. Alleen lijkt het mij razend moeilijk om te bepalen op welke groep je in je informatie moet richten: hoogopgeleide jonge Marokkaanse mannen en vrouwen, de fabrieksarbeider of de immigrant die de taal amper beheerst. Aan het taalgebruik te zien richt men zich op de wat lager opgeleide groep. De informatie wordt weergegeven in korte stukjes, bestaande uit korte, eenvoudige zinnen. Dat heeft wel als gevolg dat de informatie tot het hoogst nodige beperkt is en dat ouders voor verdere informatie toch weer naar bijvoorbeeld het consultatiebureau verwezen worden. Daar staat wel tegenover dat er ook een forum is waar men vragen kwijt kan en dat er een mogelijkheid is om digitaal advies te vragen aan een deskundige. Een groot compliment verdienen de makers voor de grote variëteit aan onderwerpen waarover informatie te vinden is, waarbij men ook controversiële onderwerpen als thuisonderwijs niet uit de weg gaat.
Opvoedmix.nl is een initiatief van stichting E-hulp.nl, kenniscentrum voor online hulp, en Marokko Media, uitgever van marokko.nl, met ruim 50.000 bezoekers per dag de grootste cultuurgebonden website van Nederland. De opvoedondersteuning wordt geleverd door opvoeddeskundigen verbonden aan CJG Rotterdam-Rijnmond en CJG Lelystad. Verschillende gemeenten in het land hebben al interesse getoond om zich bij het initiatief aan te sluiten.
Interventies zijn weinig onderzocht op hun effectiviteit voor niet-westerse migranten. Het gevolg is vaak: ondergebruik en voortijdige uitval. Daarom zijn criteria nodig om interventies systematisch te beoordelen op hun diversiteitsgevoeligheid. De meetladder diversiteit interventies geeft deze criteria weer in een meetladder met daarin tien aandachtspunten. Ze gaan over de methodische kern van de interventie enover randvoorwaarden om groepen beter te bereiken en te helpen, zoals de competenties van professionals, de communicatie en de werving
Eerder al nam de stichting e-hulp samen met een aantal jeugdzorginstellingen het initiatief voor hulpmix.nl, een site met informatie voor allochtone jongeren over onderwerpen als seksualiteit, school, vrienden en relaties, verslaving; kortom alles waar jongeren vragen over kunnen hebben.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten